Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak historia Polski wpływa na naszą teraźniejszość? Teraz masz okazję odkryć to podczas wyjątkowej, plenerowej, interaktywnej instalacji przestrzennej „Oblicza Niepodległości” autorstwa Cezarego Żeglińskiego, która będzie dostępna od 11 maja do 30 czerwca 2024 r. w Parku Zdrojowym w Konstancinie-Jeziornie.
Instalacja „Oblicza Niepodległości” jest próbą nie tylko zmierzenia się z burzliwą historią Polski od XVIII do XX wieku, lecz także odpowiedzi na pytanie jak przeszłość naszego narodu wpływa na naszą teraźniejszość. Czym dla współczesnych Polaków jest dzisiaj Niepodległość w kontekście najważniejszych wydarzeń na drodze do wolności – od I rozbioru po współczesność. Instalacja składa się z ponad 200 różnorodnych brył z blachy lustrzanej, które tworzą wrażenie „przeglądania się rzeczywistości w lustrze historii”. Dzięki temu publiczność może nie tylko zwiedzać wystawę, lecz także ją współtworzyć, zapisując na lustrach swoje refleksje i odpowiedzi na postawione pytania, dotyczące przyszłości Polski, w której chcieliby żyć. – Niepodległość to nie tylko wielkie święta i parady. Jest z nami na co dzień – to stan ducha, ciała i umysłu, przejawiający się w pracy, w domu i podczas wypoczynku – podkreśla Cezary Żegliński, autor instalacji. – Chciałbym skłonić publiczność do refleksji i do czynnego uczestnictwa we współtworzeniu wystawy. Zwiedzający mogą zobaczyć jak wyglądała walka o niepodległość Polski, „przejrzeć się w lustrze historii” i odpowiedzieć sobie na pytanie co właściwie znaczy być wolnym i niezależnym, jak my Polacy dziś rozumiemy patriotyzm i niepodległość – dodaje autor. W centralnym punkcie instalacji zaplanowano miejsce do swobodnego wyrażania poglądów, do spotkań i dyskusji.
Wystawie będą towarzyszyły spotkania z historykami przybliżające minione epoki i ich tło historyczne oraz spotkania z Grupą Historyczno-Edukacyjną „Szare Szeregi”, która poprowadzi „żywe lekcje historii”, warsztaty dla dzieci, młodzieży i dorosłych, zaprezentuje historyczne umundurowanie, broń oraz pojazdy wojskowe.
Uroczyste otwarcie wystawy „Oblicza Niepodległości” uświetnią piknik historyczny przygotowany przez grupę rekonstrukcyjną oraz „Koncert Muzyki Polskiej” w wykonaniu znakomitych artystów.
11 maja – 30 czerwca 2024 r.
Otwarcie: 11 maja, godz. 12.00
Park Zdrojowy, Konstancin-Jeziorna
Plener obok Konstancińskiego Domu Kultury „Hugonówka”, ul. Mostowa 15
Wstęp wolny
KONCERT MUZYKI POLSKIEJ – 11 maja, godz. 12.00
Podczas koncertu zabrzmią głównie utwory muzyki okresu polskiego romantyzmu. Publiczność usłyszy m.in. kompozycje Fryderyka Chopina w wykonaniu ukraińsko-polskiej pianistki Emilii Bernackiej oraz jego piosenkę „Śliczny chłopiec”. Krakowska sopranistka Joanna Trafas i warszawski bas Karol Skwara zaśpiewają słynne pieśni i arie operowe Stanisława Moniuszki, m.in. „Prząśniczkę”, „Ten zegar stary”, „Starego kaprala” oraz „Dziada i babę”. Skrzypaczka Anna Hara-Pióro zagra popisowego Kujawiaka a-moll Henryka Wieniawskiego. Na koniec zaplanowano wspólne śpiewanie z publicznością pieśni polskich żołnierzy: „O mój rozmarynie”, „Białe róże” oraz „Hej, hej ułani”. Wstęp wolny.
PIKNIK HISTORYCZNY – 11 maja, godz. 12.00-16.00
Rekonstruktorzy z Grupy Historyczno-Edukacyjnej „Szare Szeregi” zaprezentują historyczne umundurowanie, broń z różnych okresów walki o wolność oraz pojazdy wojskowe z minionych epok. Nie zabraknie również warsztatów oraz animacji dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Wstęp wolny.
W trakcie trwania wystawy odbędą się panele dyskusyjne poświęcone tematyce pojęcia niepodległości wczoraj i dziś:
11 maja – „Oblicza niepodległości”
25 maja – „Niepoprawni marzyciele” WIĘCEJ O SPOTKANIU
9 czerwca, godz. 17.00 – „Bić się czy nie bić?” WIĘCEJ O SPOTKANIU
17 czerwca – „Czy Polacy mogą wybić się na niepodległość?” WIĘCEJ O SPOTKANIU
18 czerwca – „Nie tylko trzepot rzęs” WIĘCEJ O SPOTKANIU
Projekt: Cezary Żegliński
Opieka historyczna: Witold Rawski
Organizator: Towarzystwo Projektów Edukacyjnych
Projekt współfinansowany przez Fundację PGE
Partnerzy: Gmina Konstancin-Jeziorna, Konstanciński Dom Kultury, Uzdrowisko Konstancin, Grupa Historyczno-Edukacyjna „Szare Szeregi”
PODSUMOWANIE PROJEKTU
Anonimowość odgrywa kluczową rolę zarówno w swobodnym wyrażaniu opinii, jak i w instalacji „Oblicza Niepodległości”. Obie formy wykorzystują lustra jako narzędzie refleksji i zwiększenia samoświadomości. W spolaryzowanym społeczeństwie anonimowość pozwala jednostkom na autentyczne wyrażanie swoich myśli i poglądów, co jest szczególnie istotne w kontekście manipulacji politycznej i medialnej. Instalacja „Oblicza Niepodległości” stwarza unikalną przestrzeń do refleksji nad przeszłością i teraźniejszością, umożliwiając uczestnikom swobodną i anonimową interakcję z historią i własnymi przemyśleniami.
Od 11 maja do 30 czerwca 2024 r. w Parku Zdrojowym w Konstancinie-Jeziornie można było oglądać wyjątkową instalację, gdzie anonimowość i swoboda wyrazu tworzą przestrzeń do głębokiej refleksji nad naszą narodową tożsamością i współczesnym pojmowaniem niepodległości. Od 24 czerwca na lustrach przeznaczonych do interakcji z widzem zostały umieszczone wpisy odwiedzających wystawę podsumowujące interakcję. Będzie je można jeszcze oglądać do końca czerwca.
Projekt został współfinansowany przez Fundację PGE, której wsparcie umożliwiło realizację tej inicjatywy. Partnerzy projektu to: Fundacja Towarzystwo Projektów Edukacyjnych (partner strategiczny), Gmina Konstancin-Jeziorna, Konstanciński Dom Kultury „Hugonówka”, Konstancin Zdrój SA oraz Grupa Historyczno-Edukacyjna „Szare Szeregi”. Instalację można było oglądać od 11 maja do 30 czerwca. Hasło projektu brzmiało: „Przejrzyj się w lustrze historii, wyraź siebie i napisz na lustrach, co myślisz – jacy dzisiaj jesteśmy – MY POLACY, pokolenie 2024”.
Motywacja i tło wystawy
Instalacja „Oblicza Niepodległości” powstała w odpowiedzi na spolaryzowaną polską scenę polityczną i społeczną ostatnich lat. Celem wystawy jest ukazanie, że poglądy polityczne nie definiują patriotyzmu, a współczesne manipulacje medialne i polityczne często prowadzą do podziałów społecznych. Projekt ma na celu przypomnienie, że niepodległość to codzienny stan ducha, który przejawia się w pracy, domu oraz podczas wypoczynku.
Motto wystawy, zaczerpnięte ze wspomnień Jędrzeja Moraczewskiego, pierwszego premiera RP, oddaje radość z odzyskania niepodległości: „Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. Po 120 latach prysły kordony. Nie ma ‘ich’. Wolność! Niepodległość! Zjednoczenie! Własne państwo! Na zawsze!”.
Układ i tematyka Instalacji
Instalacja zaprojektowana jest w układzie centrycznym, do której można wejść z każdej strony. Główne wejście symbolizuje rozbiory Polski i przyczyny, które do nich doprowadziły. Instalacja składa się z przedrukowanych blach lustrzanych, które tworzą wrażenie „przeglądania się rzeczywistości w lustrze historii”. Podzielona jest na dziewięć tematycznych sekcji, obejmujących najważniejsze wydarzenia z historii Polski, od Konfederacji Barskiej po czasy Solidarności.
Interakcja z widzem
Centralnym elementem instalacji są duże bryły lustrzane, ozdobione grafikami przedstawiającymi najważniejsze postaci z historii Polski na tle współczesnego świata. W centrum znajduje się grupa rzeźb pt. „Wilki” autorstwa Beaty Czapskiej, wokół której na lustrzanych powierzchniach zwiedzający mogą zapisywać swoje myśli i refleksje na temat niepodległości. Każdy uczestnik może wyrazić swoje zdanie na takie tematy jak: bezpieczeństwo gospodarcze, polityka historyczna, multikulturalizm, media czy model państwa.
Wydarzenia Towarzyszące
W ramach instalacji odbyły się liczne spotkania z historykami oraz animacje przygotowane przez Grupę Historyczno-Edukacyjną „Szare Szeregi”. Panele dyskusyjne oraz żywe lekcje historii, miały na celu pogłębienie wiedzy uczestników na temat walki o niepodległość Polski i jej znaczenia we współczesnym świecie.
Podsumowanie Projektu
Na zakończenie wystawy powstanie katalog wystawowy, który będzie dostępny przy kolejnych ekspozycjach oraz rozesłany do instytucji kultury i oświaty. Instalacja „Oblicza Niepodległości” jest wyjątkową okazją do refleksji nad historią i teraźniejszością Polski, a także nad wartościami, które kształtują naszą tożsamość narodową.
Cezary Żegliński